Steeds meer particuliere grondeigenaren delen de zorg om de achteruitgang van de biodiversiteit en willen graag op hun eigen terrein meehelpen aan het herstel. Daarbij hebben zij vaak behoefte aan advies, zowel over (ecologisch) beheer als inrichting. Ook kunnen zij hulp gebruiken bij de aanschaf van autochtoon en biologisch plantmateriaal en inheems, meerjarig zaaigoed maar ook bij specifieke maatregelen, die het voedselaanbod, nest- en schuilgelegenheid van dieren versterken.
In het project ’20 Biodiversiteitsplannen’ enthousiasmeren we particuliere grondeigenaren om op eigen grond bij te dragen aan biodiversiteit en faciliteren we ze bij de daadwerkelijke uitvoering van ecologisch beheer en inrichtingsmaatregelen.
Erfeigenaren in het buitengebied krijgen een op maatgemaakt inrichtingsplan met adviezen om de biodiversiteit op eigen terrein te vergroten. De adviseur van SLG maakt een inrichtingsplan met concrete uitvoeringsmaatregelen zoals: aanplant van vogelbosjes, bijenhagen, het inzaaien van een inheems bijenbloemmengsel en ook het plaatsen van egelkasten en nestkasten voor diverse vogels.
Stappenplan
1. Voorlichtingsbijeenkomst
SLG organiseert een voorlichtingsavond voor belangstellenden, waarbij men zich kan aanmelden voor het project. Deze avond bestaat uit een inhoudelijk verhaal over ecologisch beheer en inrichting van erven met omringende percelen. Daarbij geeft SLG aan hoe de streekeigen inrichting te combineren valt met het creëren van geschikte leefgebieden voor bijvoorbeeld wilde bijen, vlinders en andere dieren uit het cultuurlandschap. Tijdens de informatieavond kunnen geïnteresseerde grondeigenaren uit de betreffende gemeente zich aanmelden voor een biodiversiteitsplan voor hun erven en omringende percelen. Aanmelding is ook mogelijk via een formulier op de website van SLG.
2. Veldbezoek en advies
Een adviseur van SLG gaat bij de deelnemers (particuliere grondeigenaren) langs voor een veldbezoek. Tijdens dit bezoek krijgt de deelnemer mondeling advies over inrichting en (ecologisch) beheer. Ook ontvangt de deelnemer brochures over biodiversiteit, voor zover van toepassing op zijn locatie. Tijdens het veldbezoek geeft de adviseur uitleg over de vier ontwerpprincipes die SLG hanteert: landschap, cultuurhistorie, ecologie/biodiversiteit en de gebruikswensen van de eigenaar zelf. Voorafgaand en tijdens het veldbezoek verzamelt de adviseur informatie die nodig is om een biodiversiteitsplan op te kunnen stellen.
3. Opstellen biodiversiteitsplannen
In overleg met de eigenaren stelt SLG een biodiversiteitsplan op ter verbetering van voedselaanbod, nestgelegenheid en schuilplekken van diverse diersoorten. Zo houdt de adviseur rekening met een lange bloeiboog: continu aanbod van nectar en stuifmeel voor insecten gedurende het gehele groeiseizoen. Het biodiversiteitsplan beschrijft de gewenste inrichtings- en beheermaatregelen ter versterking van biodiversiteit. Met een assortimentslijst van zowel soorten en aantallen van aan te planten streekeigen bomen en struiken (autochtoon, inheems) en de benodigde hoeveelheid zaaigoed (meerjarig, inheems). Ook beschrijft het plan welke aanvullende maatregelen wenselijk zijn ter verbetering van nest- en schuilgelegenheid, zoals nestkasten of insectenhotels. De eigenaar ontvangt het plan digitaal met een set informatiebladen.
Insectenhotels en (nest)kasten voor erfvogels en egelsDe eigenaar kan in dit project voorzieningen met een eigen bijdrage ontvangen ter bevordering van de nest- en schuilgelegenheid voor dieren zoals nestkasten voor erfvogels, egels /of insectenhotel.
Steen- en kerkuilennestkastenIn overleg met een lokale uilenwerkgroep behoort het ophangen van steen- of kerkuilnestkasten tot de mogelijkheden. SLG brengt geïnteresseerde deelnemers in contact met de uilenwerkgroep.
Voorbeeld biodiversiteitsplan
De adviseur van SLG heeft dit biodiversiteitsplan gemaakt voor een particuliere grondeigenaar in het rivierengebied (gemeente Zaltbommel). Wat is er op het plan te zien? Welke elementen gaat de grondeigenaar aanplanten?
Rond het erf zijn om de moestuin en boomgaard strakke heggen aangelegd van Spaanse aak en wilde liguster. Deze bieden veel schuilmogelijkheden voor vogels en vormen een cultuurhistorisch passende afscheiding tussen erf en landschap.
Daarachter worden bomen geplant met verschillende hoogtes, dichtheden en functies om de biodiversiteit te versterken.
Langs de noordzijde is een knotwilgenrij geplant. Knotwilgen zijn bijzonder waardevol vanwege hun cultuurhistorische waarde en de vele planten en dieren die van deze boomvorm profiteren.
Langs de zuidzijde zijn elzensingels geplant en verspreid over de weide worden solitaire walnoten geplant. Deze hogere bomen zijn aantrekkelijk voor vogels om het open landschap over te steken, te nestelen en de walnoten zijn ook heerlijke vruchten voor verschillende dieren.
Helemaal aan de oostzijde, zo ver mogelijk van het erf af, staat een diepere houtsingel met veel verschillende inheemse struik- en boomsoorten die een grote variatie aan dieren en insecten voorzien van voedsel, veiligheid en een plek om zich voort te planten.
Tussen het erf en de weide is een klassieke hoogstamboomgaard geplant, omzoomd met een heg. Dit is niet alleen vanuit de cultuurhistorie een geweldig element, het levert ook fruit voor mens en dier en nectar voor insecten. Verder is het een prachtig beeld in de bloeitijd en wie weet komt er wel een steenuil in de boomgaard wonen.
Bij het huis is ook een strook ingezaaid met een kruiden- en bloemenmengsel waarmee veel verschillende insecten geholpen worden en wat ook mooi is om naar te kijken.
Als laatste wordt tussen de boomgaard en de houtsingel aan het einde van het terrein een weide anders beheerd. Door het toepassen van sinusbeheer ontstaan er veel variaties in hoogte tussen verschillende stroken en gebieden waardoor de bloemen- en kruidendiversiteit van zaden die al in de bodem zitten tot bloei komt en zo vlinders, bijen en andere insecten het naar hun zin maakt in alle seizoenen van het jaar.
Op dit erf wordt dus door middel van het biodiversiteitsplan een bijdrage aan het landschap geleverd!
4. Feestelijke uitdeeldag
Feestelijke uitdeeldag van de bomen en struiken, nestkasten aan alle deelnemers.
In de gemeente Zaltbommel heeft SLG biodiversiteitsplannen gemaakt. Margreet Melman uit Nieuwaal heeft meegedaan en een biodiversiteitsplan laten maken. Margreet heeft half maart al de beplanting ontvangen en direct aangeplant.
Het was een enorm toegevoegde waarde dat adviseur Danja een biodiversiteitsplan voor ons heeft gemaakt. Ik vind het fantastisch. Ook het planten was een feestje. Dit zouden meer mensen moeten doen
Doe mee!
Kijk in jouw gemeente voor onze actuele acties rondom biodiversiteit. Nog geen biodiversiteitsproject in jouw gemeente of in jouw dorp? Wil je zelf een biodiversiteitsproject opstarten? Neem dan contact met ons op, dan bespreken we de mogelijkheden.