Project afgerond Graasdrukmonitoring met vrijwilligers op de Veluwe
Kom je graag in het bos? Ken je de meeste boomsoorten op de Veluwe? En vind je het leuk om mee te doen aan onderzoek naar graasdruk en bosverjonging?
Voor een uniek project op de Veluwe zijn we op zoek naar vrijwilligers die in een aantal onderzoeksgebieden op de Veluwe de graasdruk van grote hoefdieren zoals reeën, edelherten en damherten in het bos gaan meten. Samen met vele terreinbeheerders wordt steekproefsgewijs op de hele Veluwe de graasdruk gemeten middels topvraatmetingen en exclosures-metingen. De graasdruk is een belangrijke factor bij natuurlijke verjonging in het bos.
Interesse? Lees hieronder meer over het project en de vereisten. Aanmelden is helaas niet meer mogelijk.
Het project
In een goed functionerend bosecosysteem is ruimte voor de verschillende ontwikkelingsfasen van diverse boomsoorten. Er is een doorgaande cyclus van ontkiemende bomen, jonge bomen, volgroeide bomen en dode bomen. Deze cyclus is in veel bossen van de Veluwe verstoord; de verjonging van het loofbos staat namelijk onder druk. Loofbosverjonging is veelal gewenst voor natuur, recreatie en bosbouw. Bosverjonging inzichtelijk maken door een objectieve meting is daarom van belang. Voor dit onderzoek zoeken we vrijwilligers die hierbij willen helpen.
De technische kant van het onderzoek wordt uitgevoerd door een onderzoeksbureau. De Faunabeheereenheid Gelderland coördineert het onderzoek. Stichting Landschapsbeheer Gelderland werft samen met de terreinbeherende organisaties de vrijwilligers. Uiteindelijk geeft dit onderzoek handvatten voor gericht fauna- en natuurbeheer.
Graasdruk meten
Het doel van dit project is om in samenwerking met de Veluwse boseigenaren een graasdruk monitoringsonderzoek op te zetten, waarin het kwantitatieve effect van grote hoefdieren op bosverjonging wordt vastgelegd. De graasdruk wordt bepaald door onder andere te kijken naar het percentage topscheuten van jonge bomen dat door grote herbivoren wordt aangevreten.
Instructie onderzoek
Vrijwilligers krijgen van het onderzoeksbureau praktijkinstructie over wat er precies van hen verwacht wordt. In de zomermaanden zullen er instructiedagen zijn voor topvraatmeting en exclosure metingen, beide gecombineerd met een workshop gericht op soortenherkenning. De instructiedagen beginnen met uitleg over wat er gemeten moet worden en hoe je die metingen uitvoert. Daarnaast wordt er geoefend met de app waarin de metingen ingevoerd worden. Na de theorie binnen, zal er worden geoefend met het buiten uitvoeren van de metingen. De middagworkshop over soortenherkenning gaat uit van een goede basiskennis van bomen en gaat in op lastig te onderscheiden soorten en het herkennen van zaailingen. Vrijwilligers krijgen een heldere handleiding mee voor in het bos. Je gaat bij voorkeur met z’n tweeën op pad en je bezoekt je onderzoeksgebiedjes zelfstandig.
Topvraat van het huidige groeiseizoen wordt gemeten in zo’n 1600 plots verspreid over de Veluwe. Hierbij worden alleen gegevens over de bomen vastgelegd.
Daarnaast zijn er ruim 100 exclosures geplaatst om zo ook de bosverjonging te meten wanneer er geen hoefdieren bij kunnen komen. Binnen de exclosure wordt in een gebied van 10×10 meter de gehele vegetatiesamenstelling vastgelegd. Naast de omheinde exclosure is een controleplot met dezelfde afmetingen, maar dan zonder omheining waarvan ook de vegetatiesamenstelling wordt opgenomen om een vergelijking te kunnen maken.
Het project loopt tot en met 2026. Omdat het om monitoring gaat waarin je op een uniforme manier in verschillende jaren eenzelfde soort data verzamelt, zoeken we naar mensen die dit veldwerk liefst meerdere jaren op rij in het najaar kunnen uitvoeren. Wil je je voorlopig voor 1 jaar vastleggen? Geen probleem, ook dan zijn we blij met je inzet.
Je krijgt voor de duur van het project terreintoegang van de terreineigenaar.
Wat levert het mij op?
- Veldwerk met maatschappelijk belang in het najaar
- Je krijgt inzicht in onderzoekstechnieken naar graasdruk en bosverjonging
- Je leert het bos en specifiek ‘jouw’ plots beter kennen
- Je draagt bij aan een uniek project in omvang en schaal
De vereisten
Metingen op topvraatplots
- Je kunt de twintig meest voorkomende boomsoorten op de Veluwe herkennen (zie de afbeelding hieronder). Check je kennis op bomenbieb.nl.
- Je bent in de maanden september en oktober 40 uur beschikbaar voor veldwerk.
- Je bent in bezit van eigen vervoer.
Exclosuremetingen
- Wanneer je aan de exclosuremetingen wilt meedoen, is het van belang dat je, naast bovengenoemde punten, ook zelfstandig een vegetatie-opname kunt maken. Als je hier ervaring mee hebt, geef dat dan aan bij je aanmelding.
- Exclosuremetingen moeten met twee mensen gedaan worden. De tweede persoon hoeft niet per se plantenkennis te hebben, maar kan ook assisteren met invoeren.
Aanmelden
Heb je interesse? Meld je dan aan voor een van de onderstaande cursusdagen. De cursusdag zal van 09.00 tot 16.00 uur duren, na een theoriedeel in de ochtend zal buiten de soortenherkenningscursus plaatsvinden. Aanmelden voor de cursus is helaas niet meer mogelijk.
- Vrijdag 16 juni – Cursusdag Topvraat – Landgoed Schovenhorst in Putten
- Woensdag 21 juni – Cursusdag Topvraat & Exclosuremetingen – Landgoed Schovenhorst in Putten
- Vrijdag 23 juni – Cursusdag Topvraat – Renderklippenweg in Epe
- Woensdag 28 juni – Cursusdag Topvraat – Renderklippenweg in Epe
- Donderdag 29 juni – Cursusdag Topvraat & Exclosuremetingen – Renderklippenweg in Epe
- Woensdag 5 juli – Cursusdag Topvraat – in het Koetshuis van Landgoed Schovenhorst in Putten
- Vrijdag 18 augustus – Cursusdag Topvraat & Exclosuremetingen – Renderklippenweg in Epe
- Woensdag 23 augustus – Cursusdag Topvraat & Exclosuremetingen – in het Koetshuis van Landgoed Schovenhorst in Putten
Voor professionals
Ben je beroepsmatig bezig met soortgelijke projecten of graasdrukmonitoring? Dan is het volgen van een niet verplicht, maar wel aan te raden. Als alternatief hebben we ook een webinar georganiseerd op 22 juni 2023 van 14.00 tot 16.00 uur.
